Od 1 lipca 2018 wchodzi w życie zmiana w ustawie o VAT wprowadzająca „podzieloną płatność” (split payment), nazywaną w dalszej części artykuł MPP (metoda podzielonej płatności). Kogo obejmie MPP? Na czym ona polega? Jakie są jej zalety i wady dla podatnika? O tym będzie niniejszy artykuł.
MPP dotyczy wyłącznie relacji między podatnikami podatku VAT. Dotyczy zatem przedsiębiorców czy instytucji samorządowych, ale nie dotyczy konsumentów (osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej.
Zastosowanie MPP aktualnie jest nieobowiązkowe, a skorzystanie z tej formy płatności pozostawiono do wyboru nabywcy – co nie oznacza, że sprzedawca nie ma żadnego wpływu na jej stosowanie.
MPP polega na tym, że kwota brutto z faktury jest opłacana przez nabywcę na 2 oddzielne konta bankowe – część netto na konto sprzedawcy, część VAT na specjalne konto VAT. W tym celu banki stworzą wszystkim swoim klientom – przedsiębiorcom oddzielny rachunek, zwany „rachunkiem VAT”. Jego utworzenie nastąpi automatycznie oraz nie będzie się wiązało z dodatkowymi kosztami. Do realizacji MPP zostanie w systemach bankowych stworzony nowy komunikat przelewu, który nie może kosztować więcej niż standardowy przelew.
Jak będą dokonywane płatności w systemie MPP?
Nabywca, który wybierze płatność MPP będzie musiał wybrać specjalny, nowy komunikat przelewu. Zlecając go bankowi będzie musiał podać 4 informacje:
– kwotę VAT, jaką płaci. Może to być część albo całość kwoty VAT do zapłaty
– kwotę brutto faktury. Również może to być płatność częściowa
– numer faktury, której dotyczy płatność
– numer NIP sprzedawcy
Z konstrukcji przelewu wynika, że możliwe jest opłacenie całości faktury, jej części lub wręcz jedynie kwot netto lub kwoty VAT. W przypadku zapłaty kwoty VAT za pomocą MPP reszta płatności może być dokonana w dowolnej formie, w tym także gotówką, oczywiście z uwzględnieniem limitu płatności gotówkowych.
W przypadku faktur wystawionych w walutach obcych płatność MPP regulowana jest w złotówkach.
Jeśli nabywca pomyli się w przelewie (przeleje kwotę VAT innemu podmiotowi, pomyli numer faktury, NIP etc), odbiorca przelewu by uniknąć solidarnej odpowiedzialności powinien zwrócić przelew. Dokonuje się tego identycznym komunikatem, ale do nabywcy.
W jaki sposób odbiorca MPP może skorzystać ze środków zgromadzonych na rachunku VAT?
Środki te służą wyłącznie do rozliczeń podatku VAT. Możliwa jest:
– zapłata podatku VAT z otrzymanej od innego sprzedawcy faktury VAT
– zwrot nienależnie otrzymanego przelewu
– zapłata podatku VAT wynikająca z deklaracji VAT
– zwrot środków na rachunek bankowy podatnika, ale jedynie za zgodą Naczelnika Urzędu Skarbowego.
Naczelnik US wydaje postanowienie w ciągu 60 dni. W przypadku gdy podatnik zalega lub może zalegać z podatkami, Naczelnik US odmawia przekazania środków.
Korzyści ze stosowania MPP przez nabywcę
Podatnik ma prawo żądać od US zwrotu nadpłaty VAT na rachunek VAT. Urząd Skarbowy musi bezwzględnie dokonać takiego zwrotu w ciągu 25 dni od złożenia wniosku. Należy pamiętać, że zwrot jest wykonywany na rachunek VAT, a więc może służyć jedynie do zapłaty podatku VAT z otrzymanych faktur.
W pewnych szczególnych sytuacjach podatnik opłacający swoje zobowiązania za pomocą MPP jest zwolniony z dodatkowej odpowiedzialności. Nie wydaje się jednak by w przypadku codziennego obrotu gospodarczego miało to znaczenie dla naszych klientów.
Ostatnią zachętą jest możliwość obniżenia kwot podatku do zapłaty do US. Zachęty te są jednak symboliczne. Przykładowo, w sytuacji gdy z deklaracji VAT wynika do zapłaty kwota 10.000zł i zostanie ona zapłacona o 10 dni wcześniej (do 15 dnia miesiąca) to podatnik może obniżyć swoje zobowiązanie o około 4 zł. Jestem pewien, że obsługa księgowa takiego schematu będzie kosztować więcej niż zysk wynikający z jego zastosowania.
Problemy wynikające ze stosowania MPP przez klientów
Wydaje się, że największym zagrożeniem dla przedsiębiorców może być zmniejszenie płynności finansowej. W obecnej sytuacji prawnej odbiorca płatności ma dowolność w dysponowaniu otrzymanymi środkami. Może zapłacić wynagrodzenia pracownikom, może zapłacić odsetki bankowi lub może opłacać inne zobowiązania nie powiązane z VAT. Otrzymanie części zapłaty na konto VAT powoduje, że środki te są wyłączone z innego użycia. Co więcej, przedsiębiorca otrzymujący jedynie zapłatę VAT tak naprawdę nie otrzymuje żadnych środków, którymi mógłby dowolnie rozporządzać.
Czy można wyłączyć stosowanie MPP?
Z zasady skorzystanie z MPP jest w gestii nabywcy. To nabywca decyduje, czy wykonać standardowy przelew czy posłużyć się MPP. Ustawodawca nie wyłączył jednak możliwości dowolności kształtowania umów między przedsiębiorcami, co powoduje, że możliwe jest stosowanie przez sprzedawcę rabatów za niekorzystanie z MPP albo stosowanie kar umownych za zapłatę z wykorzystaniem MPP.
Przykłady operacji bankowych z wykorzystaniem MPP
Założenia: faktura jest na kwotę 123zł brutto, nabywca opłaca ją w całości.
Przykład 1: na rachunku rozliczeniowym nabywca posiada kwotę 1000zł, a na rachunku VAT kwotę 100zł.
Bank nabywcy przeleje z rachunku rozliczeniowego kwotę 123zł na rachunek nabywcy, a następnie z rachunku VAT przeksięguje 23zł na rachunek rozliczeniowy.
Bank sprzedawcy zaksięguje na rachunku rozliczeniowym sprzedawcy 123zł a następnie 23zł przeksięguje na rachunek VAT sprzedawcy.
Przykład 2: Przykład 1: na rachunku rozliczeniowym nabywca posiada kwotę 1000zł, a na rachunku VAT kwotę zero.
Bank nabywcy przeleje z rachunku rozliczeniowego kwotę 123zł na rachunek nabywcy. Na rachunku VAT nie zajdą żadne operacje.
Bank sprzedawcy zaksięguje na rachunku rozliczeniowym sprzedawcy 123zł a następnie 23zł przeksięguje na rachunek VAT sprzedawcy.
Przykład 3: na rachunku rozliczeniowym nabywca posiada kwotę 1000zł, a na rachunku VAT kwotę 20zł
Bank nabywcy przeleje z rachunku rozliczeniowego kwotę 123zł na rachunek nabywcy, a następnie z rachunku VAT przeksięguje 20zł na rachunek rozliczeniowy.
Bank sprzedawcy zaksięguje na rachunku rozliczeniowym sprzedawcy 123zł a następnie 23zł przeksięguje na rachunek VAT sprzedawcy.
Czy powinieneś stosować MPP?
Jeśli jesteś nabywcą towarów lub usług – TAK, korzystaj z MPP. Płać wszystkie faktury w sposób podzielony.
Jeśli jesteś sprzedawcą – NIE, postaraj się wyłączyć umowami mechanizm MPP by uniknąć zatorów finansowych.
A co jeśli nie mam rachunku firmowego w banku i do tej pory w rozliczeniach z Urzędem Skarbowym korzystałem z rachunku prywatnego?
Wszystko wskazuje na to, że będziesz zmuszony go założyć. O szczegóły pytaj w swoim banku.
Szczegółowe informacje na temat sposobu obsługi rachunków są zapewne już dostępne na stronach banków. Przykład:
https://www.mbank.pl/blog-mbanku/firmowi/podatki/mechanizm-podzielonej-platnosci.html
https://www.mbank.pl/blog-mbanku/firmowi/podatki/mechanizm-podzielonej-platnosci-2czesc.html
