Jeżeli wykonujesz wolny zawód w rozumieniu przepisów o podatku zryczałtowanym oraz dodatkowo inny rodzaj działalności gospodarczej, to bardzo możliwe, że od stycznia 2021 musisz płacić więcej niż jedną składkę zdrowotną.
Kiedy należy płacić kilka składek zdrowotnych?
Mówiąc najprościej – gdy wykonuje się kilka rodzajów działalności. Rodzaje zdefiniowane są w ustawie zdrowotnej. Ich liczba się nie zmieniła. Wciąż są to:
1) działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki cywilnej;
2) działalność gospodarcza prowadzona w formie jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością;
3) działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki jawnej;
4) działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki komandytowej;
5) działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki partnerskiej;
6) wykonywanie działalności twórczej lub artystycznej jako twórca lub artysta;
7) wykonywanie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne;
8) wykonywanie wolnego zawodu, z którego przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych;
9) inna niż określona w pkt 1-8 pozarolnicza działalność gospodarcza prowadzona na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych.
Najprostszym przykładem sytuacji, w której należy płacić dwie składki zdrowotne jest prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej oraz bycie wspólnikiem spółki cywilnej, czyli połączenie rodzajów 1 i 9.
Z art. 82 ust. 3 i 4 wynika, że nie chodzi o sam wpis w CEIDG a o „uzyskiwanie przychodów” z danej działalności.
Co zatem się zmieniło?
Zmieniła się definicja wolnego zawodu, zawarta w ustawie o podatku zryczałtowanym.
Do końca 2020 roku wolny zawód oznaczał „działalność gospodarczą wykonywaną osobiście przez lekarzy, lekarzy stomatologów, lekarzy weterynarii, techników dentystycznych, felczerów, położne, pielęgniarki, tłumaczy oraz nauczycieli” jeśli ta działalność nie jest wykonywana na rzecz firm oraz jest wykonywana osobiście.
Od początku 2021 roku wolny zawód oznacza „działalność gospodarczą wykonywaną osobiście przez lekarzy, lekarzy dentystów, lekarzy weterynarii, techników dentystycznych, felczerów, położne, pielęgniarki, psychologów, fizjoterapeutów, tłumaczy, adwokatów, notariuszy, radców prawnych, architektów, inżynierów budownictwa, rzeczoznawców budowlanych, biegłych rewidentów, księgowych, agentów ubezpieczeniowych, agentów oferujących ubezpieczenia uzupełniające, brokerów reasekuracyjnych, brokerów ubezpieczeniowych, doradców podatkowych, doradców restrukturyzacyjnych, maklerów papierów wartościowych, doradców inwestycyjnych, agentów firm inwestycyjnych, rzeczników patentowych, oraz nauczycieli”. Pojawiło się zatem więcej działalności zaliczanych do wolnych zawodów. Jednocześnie zlikwidowano warunek odnoszący się do wykonywania działalności na rzecz firm.
Stąd też księgowy czy lekarz prowadzący działalność gospodarczą i świadczący osobiście usługi na rzecz firmy, w sytuacji gdy nie zatrudnia pracowników (albo zatrudnia w zakresie innym niż istota tego zawodu, np. sprzątaczkę) NIEZALEŻNIE od formy opodatkowania jest traktowany jak wykonujący wolny zawód.
Kto musi płacić więcej niż jedną składkę zdrowotną?
A zatem taki jednoosobowy księgowy, lekarz czy inny przedstawiciel wolnego zawodu (nawet opodatkowany podatkiem liniowym lub wg skali) wykonuje też inną niż wolny zawód działalność gospodarczą np. handlową (prowadzi sklep), usługową (wynajmuje rzeczy) czy produkcyjną (szyje maseczki), musi opłacać dwie składki zdrowotne. Zatrudnianie pracowników w ramach tego drugiego rodzaju działalności nie ma znaczenia dla obowiązku opłacania podwójnej składki zdrowotnej.
Odnośniki do ustaw:
Ustawa zdrowotna, art. 82 ust 5:
Ustawa o podatku zryczałtowanym, wersja 2020, art. 4 ust 1 pkt. 11:
Ustawa o podatku zryczałtowanym, wersja 2021, art. 4 ust 1 pkt. 11:
