W sejmie trwają prace nad zmianą ustawy o podatku VAT, w założeniu mającą utrudnić wyłudzenia podatku przez podatników, a w praktyce wprowadzającej nowe utrudnienia i zmiany organizacyjne w przedsiębiorstwach. Prosimy o zapoznanie się z projektem, gdyż jest duża szansa, że stanie się on obowiązującą ustawą.
Cytujemy kluczowy fragment z projektu ustawy:
15) w art. 106b dodaje się ust. 5–7 w brzmieniu:
„5. W przypadku sprzedaży zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej potwierdzonej paragonem fiskalnym, fakturę na rzecz podatnika podatku lub podatku od wartości dodanej wystawia się wyłącznie, jeżeli paragon potwierdzający dokonanie tej sprzedaży zawiera numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej.
- W przypadku stwierdzenia, że podatnik wystawił fakturę z naruszeniem ust. 5, organ podatkowy ustala temu podatnikowi dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 100% kwoty podatku wykazanego na tej fakturze. W stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe, dodatkowego zobowiązania podatkowego nie ustala się.
- Przepisów ust. 5 i 6 nie stosuje się do podatników świadczących usługi taksówek osobowych, z wyłączeniem wynajmu samochodów osobowych z kierowcą (PKWiU 49.32.11.0).”;
Rodzaje kas fiskalnych
W praktyce istnieją dwa rodzaje kas fiskalnych: takie, które umożliwiają dopisanie numeru NIP kupującego na paragonie (nowsze modele) oraz takie, które nie posiadają takiej funkcjonalności (starsze). Oba typy są prawnie dopuszczone do użytku, jednak kupić aktualnie można tylko te nowsze.
Metody rejestracji sprzedaży na kasach fiskalnych
Ogólną zasadą jest obowiązek rejestrowania na kasach fiskalnych sprzedaży dla osób fizycznych, nieprowadzących działalności gospodarczej. Nie ma natomiast obowiązku rejestrowania na kasie sprzedaży dla firm oraz osób prowadzących działalność gospodarczą.
Brak zakazu powoduje, że niektórzy, dla uproszczenia procesów w firmie, rejestrują na kasie całość sprzedaży, niezależnie od tego, kto jest odbiorcą towaru lub usługi. Należy zaznaczyć, że w dzisiejszej sytuacji prawnej takie rozwiązanie jest całkowicie poprawne. Ustawa o VAT zawiera zapis w tej kwestii w artykule 106h:
„W przypadku gdy faktura dotyczy sprzedaży zarejestrowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej, do egzemplarza faktury pozostającego u podatnika dołącza się paragon dokumentujący tę sprzedaż.”
Na czym polega zmiana?
Od momentu wejścia w życie ustawy, czyli najpewniej 1 września 2019, nie będzie wolno wystawić faktury do paragonu, jeśli ten nie zawiera numeru NIP odbiorcy. Wystawienie takiej faktury będzie karane dodatkową sankcją w wysokości 100% wartości VAT z tej faktury.
Nie będzie miało znaczenia to, że starsze kasy fiskalne nie posiadają możliwości wprowadzenia NIPu. Nie będzie miało także znaczenia to, że nabywca „przypomni sobie”, że będzie taką fakturę potrzebował. Nieistotne będzie także to, że paragon i wystawiona do niego faktura będą ze sobą spięte, co oznacza, że do wykonania usługi lub dostawy towaru rzeczywiście doszło. Nie da się też uchylić od kary, jeśli organ podczas kontroli wykryje powyższe „przestępstwo”
Wymuszone zmiany organizacyjne
Bardzo dobrze rozumiemy podatników rejestrujących całość sprzedaży na kasie. Unikają oni problemów związanych z separowaniem jednego rodzaju transakcji od drugich. Jednak nowa ustawa spowoduje, że każdy sprzedawca, przed dokonaniem transakcji, będzie musiał zapytać kupującego, czy dokonuje zakupu na potrzeby działalności czy też na potrzeby prywatne i odpowiednio zareagować – wystawić paragon, wystawić paragon z NIP (o ile kasa umożliwia) lub wystawić od razu fakturę.
Czy jest sens wystawiać paragon z NIP? Wydaje się, że nie. Jeśli chcę fakturę, to raczej poproszę o nią od razu. Nie przyjdę za tydzień czy dwa tylko po to by tę fakturę odebrać. Po prostu zostanę chwilę dłużej i poczekam na jej wypisanie.
Czy powyższe rozwiązanie ukróci jakiekolwiek, domniemane lub prawdziwe, patologie? Jesteśmy przekonany, że nie.
Wyobraźmy sobie, że dojdzie do sytuacji że wystawiono paragon bez NIP, a klient jednak chce fakturę. W tej sytuacji wystarczy wykonać zwrot towaru, zaewidencjonować paragon w ewidencji zwrotów i wystawić fakturę bez paragonu.
Możliwe też, że klient – osoba fizyczna otrzymuje zgodnie ze swoim życzeniem fakturę bez NIPu, by nie łamać ustawy. Następnego dnia ten klient wystawia notę korygującą i dopisuje do faktury NIP. Sprzedawcy nic nie grozi (takie mamy przekonanie), bo nie ma wpływu na fakt wystawienia noty korygującej. Natomiast nabywca ma pełne prawo do odliczenia podatku VAT z tej faktury oraz zaliczenia jej w koszty.
Można spodziewać się też dziwnych sytuacji typu prowokacja urzędu skarbowego. Klient twierdzi, że będzie chciał fakturę na firmę, sprzedawca zatem nie wystawia paragonu. Klient płaci. Sprzedawca prosi o dane do faktury, a klient mówi że jednak zrezygnował z otrzymania faktury i wychodzi. Sekundę później wchodzi ponownie, już z legitymacją urzędnika skarbowego i nakłada na sprzedawcę mandat za sprzedaż z pominięciem kasy fiskalnej. Oby ta wizja nie stała się natchnieniem dla urzędników.
Podsumowanie
Obawiamy się, że zmiany procedowane w Sejmie nie zmienią niczego w kwestii ewentualnych uszczupleń VAT, a jednocześnie utrudnią życie znakomitej większości rzetelnych i uczciwych podatników.
PS. Dlaczego akurat taksówkarze zostali wyłączeni z tej ustawy?!
